کتاب قدرت جغرافیا ادامه‌ای است بر کتاب جبر جغرافیا، که حتی در ایران هم گویا کتاب پرفروشی بوده، چون حداقل سه ناشر آن را چاپ کرده بودند. تا الان، ندیده‌ام که ناشر دیگری به جز نشرِ همان کتاب قدرت جغرافیا را منتشر کرده باشد.
کتاب‌های ژئوپلیتیک عامه‌پسند کم به چشمم می‌خورد. مطمئن نیستم که بازار نشر کمبودی از این جهت داشته باشد، هرچند کمبود مترجم و ناشر کاربلد در این زمینه حتماً هست. کتاب‌های ژئوپلیتیکی موجود کار ناشران دانشگاهی است. خیلی از استادان دانشگاه و دانشگاهی‌هایی که به ترجمه ورود می‌کنند از هنربودن ترجمه بی‌اطلاعند و آن را کاری مکانیکی در حد گوگل‌ترنسلیت می‌بینند. آثار این دانشگاهی‌ها را در کتابفروشی‌ها هم نمی‌توان پیدا کرد، چون اساساً هدف از چاپ این نوع کتاب‌ها مخاطب عام نیست و نیازهای دیگری را ارضا می‌کنند.
اما خانم پرناز طالبی کتاب قدرت جغرافیا را به روانی ترجمه کرده و ناشر هم در جلب رضایت منِ مخاطب سلیقه‌ی کافی به خرج داده است. جذاب‌ترین بخش ظاهری کتاب قطع کتاب است که به‌نظرم به آن قطع پالتویی می‌گویند. کوچکتر از رقعی است و راحت در یک دست می‌توان آن را گرفت. و بدترین بخشش قیمت وحشتناک کتاب که منحصر به این کتابِ چاپ ۱۴۰۱ نیست و در دو سه سال اخیر، بازار هر روز رکوردهای جدیدی می‌زند.
باسلیقگی نشرِ همان در جای دیگری هم نمود پیدا می‌کند و آن ضمیمه‌کردن مقاله‌ای از نویسنده درباره‌ی حمله‌ی روسیه به اوکراین است که تر-و-تازگی این کتاب را بیشتر از قبل حفظ می‌کند. من درباره‌ی کتاب راه‌های جدید ابریشم، نوشته‌ی پیتر فرانکوپن، نوشته بودم که آن کتاب بسیار به‌روز است و برای همین تاریخ مصرف دارد. خوبی کار تیم مارشال، نویسنده‌ی کتاب قدرت جغرافیا، این است که نوشته‌اش -درست مثل ادعایی که درباره‌ی ژئوپلیتیک می‌کند- همیشگی است (البته با اندکی اغراق). جغرافیا همیشه هست و کشورها و سیاستمدارها نمی‌توانند وجود آن را نادیده بگیرند، حتی اگر تکنولوژی‌های ارتباطی از همیشه پیشرفته‌تر شده باشند و ما هم در عصر مراودات جهانی زندگی کنیم.
کتاب ده فصل به‌اضافه‌ی یک ضمیمه و یک فصل آغازین دارد. با خواندن فصل ایران احساس می‌کنیم که بسیاری از اطلاعات ارائه‌شده در حد اطلاعات عمومی است، بااین‌حال کمتر از زاویه‌ی ژئوپلیتیک به آن نگاه کرده‌ایم و همین باعث می‌شود این فصل هم طراوت خود را حفظ کند.
اگر در کتاب اول، یعنی جبر جغرافیا، آنچه بیش از همه در یاد من ماند تاثیر جغرافیا بر رابطه‌ی روسیه و اروپا در ذهنم ماندگار شد، در این کتاب نقشه‌ی یونان و دریای اژه در جانم نشست. نقشه‌ی کوهستانی یونان توضیح می‌دهد که چرا از بقیه‌ی اروپا جدا افتاده و چطور در دوران باستان مأمن دولت‌شهرها بوده است و نقشه‌ی جزائر آن دلیل تنش همیشگی با ترکیه را روشن می‌کند. دو فصل جذاب دیگر هم -و البته که همه‌ی فصل‌های آن برای من جذاب است- استرالیا و اسپانیا است.
تنها تاسف می‌تواند این باشد که ای کاش این کتاب را پیش از بیست‌سالگی می‌خواندم و نه در آستانه‌ی چهل‌سالگی. این کتابی است که می‌تواند تخیل جوان‌هایی را که در آستانه‌ی یافتن مسیر زندگی خود هستند تحریک کند و انگیزه و سرنخ‌های کافی برای غور در دریای دانش را برایشان فراهم کند.
